Corona
Theater
Is er een oplossing?
"Er staat een stuwmeer aan voorstellingen klaar."
Stuwmeer
Ondanks alle nieuwe ideeën en initiatieven is er geen theatermaker of theater die het makkelijk heeft. Veel productiehuizen zijn volop bezig met het produceren van nieuwe voorstellingen, maar omdat de voorstelllingen momenteel niet gespeeld kunnen worden, belanden ze voorlopig in de ijskast.
Van der Ham denkt dat er zomaar een flinke theaterboom aan kan komen. "Er staat een enorm stuwmeer aan voorstellingen klaar die eigenlijk dit jaar of vorig jaar gespeeld hadden moeten worden. Waarschijnlijk wordt dit een overaanbod dus je hebt producenten die denken: misschien moet ik ook maar een of twee voorstellingen afvoeren, want er is maar een beperkte markt. Mensen gaan nou eenmaal niet elke dag naar een grote voorstelling die veel geld kost."
​
Als de pandemie voorbij is zijn er genoeg voorstellingen die klaar zijn voor het podium, maar daar kan voor de makers een nieuw gevaar op de loer liggen. Want weliswaar staan theatermakers te springen om te werken, toch is er uiteindelijk maar beperkte ruimte in de theaters. Het is daarom de vraag welke voorstellingen in het gedrang van voorstellingen en shows de Nederlandse podia überhaupt gaan halen. Uiteindelijk zal een nog kleiner deel van deze voorstellingen ook daadwerkelijk succes behalen: het publiek gaat immers niet elke avond in het theater zitten.
​
Volgens Maas zullen daardoor vooral jonge makers waarschijnlijk achteraan in de rij moeten aansluiten. Hij maakt zich zorgen over een verarming van de cultuursector. "Die jonge makers zijn de toekomst van het artistieke en commerciële kapitaal binnen de cultuursector. Bij vorige bezuinigingen zijn ook al productiehuizen failliet gegaan waardoor talenten moesten stoppen. Omdat er niet genoeg werk was of omdat mensen onder druk van een hypotheek op zoek moesten naar een andere baan.”
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
Een plek waar jonge makers hun ei kwijt konden, was festival Oerol op Terschelling. Maar ook dat festival ging vorig jaar niet door, en het is nog de vraag in hoeverre het dit jaar wel door kan gaan. Maas: “Dit soort zaken bij elkaar opgeteld zullen er voor zorgen dat veel jonge artiesten aan het begin van hun carrière al met 1-0 achterstaan. Hiervan zal een aantal van het veld verdwijnen omdat ze geen eerlijke kansen krijgen."
​
Bandringa van de gemeente Leeuwarden sprak zijn zorgen ook al uit over de jonge makers. "Daar lijkt wel echt een pijnpunt te zitten. Zij moeten geld lenen van hun ouders of bekenden, maar sommigen zullen ook al zijn overgestapt op ander werk. Hier gaat zeker een verschuiving gaan plaatsvinden."
​​
​
​
​
​
​
Een oplossing
Er wordt volop geprobeerd, gehoopt en gesteund. Alleen een oplossing voor de hele culturele sector is er nog niet. Het lijkt er dan ook op dat er een flinke groep makers in de problemen zal komen. Hoe groot deze groep is en of deze makers in het werkveld blijven is nog afwachten, maar tot nu toe zijn de meningen hierover allerminst positief.
Omdat we op dit moment nog midden in een pandemie verkeren, is het ook lastig om te zien hoe groot de schade in de culturele sector is. Veel onderzoeken lopen nog, en veel cijfers zijn daardoor nog niet bekend. Sommige makers zullen deze crisis nu op hun tandvlees doorkomen, maar hebben die makers straks nog de middelen om weer op te starten? En hoeveel zullen er na deze crisis alsnog omvallen?
​
De coronacrisis wordt de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog genoemd en het enige wat de theatermakers kunnen doen is zo goed en zo kwaad als het kan volhouden. Tot er een oplossing in zicht is die wel zoden aan de dijk zet. Zoals Winston Churchill destijds ook zei: "If you're going trough hell, keep going"
​
​
"Veel jonge artiesten zullen aan het begin van hun carrière met 1 - 0 achterstaan."
Cornald Maas op Oerol. Foto: Ruud Baan